Έργα για τα οποία έχουν γραφτεί ύμνοι, αριστουργήματα που θαύμασε όλη η ανθρωπότητα, ο λόρδος Έλγιν δεν δίστασε να τα βεβηλώσει και να τα αποσπάσει από το μνημείο για να διακοσμήσει την έπαυλη του στην Σκοτία.

Κατά την αποξήλωση των μετωπών, της ζωφόρου και των εναέτιων αγαλμάτων προκλήθηκαν πολλές ζημιές στα πλησίον αυτών τμήματα, καθώς οι εργάτες τα πετούσαν καταγής από ύψος 12 μέτρων.

Οι περιγραφές και οι αφηγήσεις δύο Βρετανών περιηγητών του Έντουαρτ Ντόνγουελ και του Έντουαρτ Ντανιέλ Κλάρκ, που ήταν παρόντες στην αρπαγή των γλυπτών, δείχνουν την βαρβαρότητα και μαρτυρούν την αγαρμποσύνη των «καλλιτεχνών» του Έλγιν. Ο καθηγητής και ιστορικός Εντουαρτ Ντόνγουελ που επισκέφτηκε δύο φορές την Αθήνα, έγραψε: «……Δοκίμασα τη λύπη και την ταπείνωση να παραστώ ενώ ο Παρθενώνας γυμνώνονταν από τα λαμπρότερα γλυπτά. Μερικά δε από αυτά ρίχνονταν καταγής από ύψος 12 μέτρων. Στρέφαμε με αποτροπιασμό το πρόσωπο μας να μην δούμε αυτές της βέβηλες πράξεις που κατέστρεφαν ότι παρήγγειλε η υψηλή διάνοια του Περικλή και ότι εκτέλεσε η μεγαλοφυΐα του Φειδία».

Ο καθηγητής Έντουαρτ Ντανιέλ. Κλάρκ περιέγραψε τη σκηνή απόσπασης μίας μετώπης, η οποία ξέφυγε από τα χέρια των εργατών και κομματιάστηκε πέφτοντας επάνω στις μαρμάρινες βαθμίδες του Παρθενώνα: «…είδαμε με θλίψη το κενό που δημιουργήθηκε από την αφαίρεση της μετώπης. Όλοι οι ηγεμόνες όσα μέσα και πλούτη και αν διαθέτουν δε θα μπορούσαν ποτέ να αποκαταστήσουν αυτήν την ζημιά.

Συγκλονιστική είναι και αφήγηση ενός άλλου Βρετανού του διάσημου αρχιτέκτονα Ρόμπερτ Σμιρκ που παρακολουθούσε τους ανθρώπους του λόρδου Έλγιν να αποξηλώνουν με βίαιο και άγαρμπο τρόπο τις πλάκες της ζωφόρου: «Ενοχλήθηκα ιδιαίτερα όταν έβλεπα τους εργάτες του Έλγιν να μετακινούν με λοστούς τα μάρμαρα των τοίχων για να αφαιρέσουν ανάγλυφες πλάκες της ζωφόρου. Οι πέτρες που έπεφταν στο δάπεδο του Παρθενώνα τράνταζαν όλο το έδαφος με ένα βαθύ κενό ήχο που έμοιαζε σαν σπασμωδικό μουγκρητό του πληγωμένου πνεύματος του ναού.

Ε.Φ.