«Εσείς οι Άγγλοι που παίρνετε τα έργα των προγόνων μας να τα φυλάξετε καλά, γιατί κάποτε εμείς οι Έλληνες θα ‘ρθούμε να τα ζητήσουμε».

Με αυτά τα λόγια ο Αθανάσιος Ψαλίδας, λόγιος από τα Γιάννενα, προειδοποιούσε τον Άγγλο Τζον Χομπχάους πως κάποτε οι Έλληνες, ελεύθεροι πια και σαν ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος θα διεκδικήσουν τους θησαυρούς της εθνικής τους κληρονομιάς, που με βάρβαρο τρόπο αφήρεσε από τα μνημεία της Ακρόπολης ο λόρδος Έλγιν.

Τώρα, που το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης βρίσκεται στην τελική του φάση και θεωρείται το πλέον κατάλληλο για τη διαφύλαξη και προβολή αυτών των πολιτιστικών αγαθών, τώρα που καταρρίπτεται πλέον και το πιο σημαντικό επιχείρημα των υπευθύνων του Βρετανικού Μουσείου για τη μη ύπαρξη κατάλληλου χώρου στην Ελλάδα, τώρα είναι η ώρα να γίνει πράξη η πρόταση του εκπροσώπου της Βουλής των Κοινοτήτων Χίου Χάμερσλι, που στις 7/6/1816 πρότεινε τα εξής: «…πρέπει να γνωστοποιηθεί ότι η Μεγάλη Βρετανία κρατά αυτά τα μάρμαρα υπό την προστασία της μέχρι να ζητηθούν από τους παρόντες ή μελλοντικούς κατόχους της πόλης των Αθηνών… δεσμεύεται δε να επιστρέψει αυτά χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις και διαπραγματεύσεις».

Είναι η ώρα να ακουστεί και πάλι η φωνή ενός άλλου Βρετανού, του Φρεντερίκ Χάρισσον, που το 1890 έγραψε «Δώστε πίσω τα μάρμαρα», «… τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι για το ελληνικό έθνος χίλιες φορές πιο πολύτιμα από όσο θα ήταν για το αγγλικό έθνος…». Χαρακτήρισε δε όλα τα επιχειρήματα του Βρετανικού Μουσείου ως σοφιστείες. Τώρα πρέπει να γίνει αυτό που ο Ρότζερ Κάσεμεντ πρότεινε με το ποίημα που έγραψε το 1891«… επιστρέψτε τα μάρμαρα του Ελγίνου. Αφήστε τα ακηλίδωτα, καθάρια κάτω από τον αττικό ουρανό. Αφήστε τα να αγρυπνούν εκεί όπου η τέχνη αγρυπνά πάνω από τον τάφο του Φειδία».

Για τους υπεύθυνους του Βρετανικού Μουσείου, που ασφαλώς θα αναλογίζονται ότι αν επιστρέψουν τα γλυπτά του Παρθενώνα θα χρεωθούν μια μεγάλη ιστορική ευθύνη, υπάρχει ένα πολύ σημαντικό άλλοθι. Δεν έχουν παρά να γυρίσουν δύο αιώνων σελίδες ιστορίας πίσω και να διαβάσουν τις αντιδράσεις, προτάσεις και κραυγές διαμαρτυρίας αναρίθμητων Βρετανών, ανθρώπων της τέχνης και του πνεύματος.

Στον πρόλογο του για το βιβλίο «Τα Ελγίνεια Μάρμαρα» ο Christopher Hitcenhs αναφέρει: «…ένας μεγάλος αριθμός Άγγλων που γενιές ολόκληρες αντιμετώπισαν με σοβαρότητα αυτό το θέμα, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως έχει γίνει μια μεγάλη αδικία και προσπαθούν επί δύο αιώνες τώρα να πείσουν τους αρμοδίους ότι πρέπει να την επανορθώσουν».

Πρέπει να γνωρίζουν οι Βρετανοί ότι όσο αυτοί θα αρνούνται να μας επιστρέψουν τα έργα των προγόνων μας, τόσο εμείς θα επιμένουμε. Και δεν είμαστε μόνοι σε αυτήν την προσπάθεια. Εκτός από την πλειοψηφία των Βρετανών που τάσσονται υπέρ της επιστροφής, οι επιτροπές για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα συνεχώς πληθαίνουν ανά τον κόσμο. Ψηφίσματα και διαμαρτυρίες από φορείς, οργανώσεις και απλούς πολίτες κάθε τόσο βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Πρέπει λοιπόν να επικρατήσει το δίκαιο και η λογική και όπως συμπληρώνει στον πρόλογο του βιβλίου του ο Κρίστοφερ Χίτσενς «η φωνή της δικαιοσύνης σαν τη φωνή της λογικής είναι ήρεμη, αλλά πολύ επίμονη».

Σήμερα η ικανότητα, η γνώση και η εμπειρία των Ελλήνων συντηρητών, αναστηλωτών και της Επιτροπής Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης, που έχουν τύχει παγκόσμιας αναγνώρισης, εγγυώνται την άριστη συντήρηση των γλυπτών ώστε να παραδοθούν στις επόμενες γενιές στην καλύτερη δυνατή κατάσταση τους.

Δεν απομένει παρά μια χειρονομία καλής θέλησης εκ μέρους του Βρετανικού Μουσείου και είναι βέβαιο ότι η ιστορία θα τους ανταμείψει γράφοντας το γεγονός της Επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα με χρυσά γράμματα.

Ε.Φ.