Ο Ευάγγελος Φυλακτός γεννήθηκε στην Πεντάπολη Σερρών, την ιστορική χρονιά του 1940. Eίναι ένας αυτοδίδακτος καλλιτέχνης του μαρμάρου. Αυτοδίδακτος στην Τέχνη, αυτοδίδακτος στη Γνώση, καθώς παρά την περιορισμένη σχολική του μόρφωση, κατόρθωσε να αποκτήσει σπάνιες τεχνικές, θεωρητικές και ιστορικές γνώσεις.
Η άσβεστη φλόγα που έκαιγε μέσα του για το αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, η αγάπη του για την κλασική τέχνη και η τάση του να μελετά με σεβασμό τα μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας και της βυζαντινής περιόδου τον οδήγησαν στην μεγάλη απόφαση.
Στα 42 του χρόνια εγκαταλείπει μία επιτυχημένη πορεία σαν εργολήπτης δομικών έργων και ιδρύει τα Καλλιτεχνικά Εργαστήρια Μαρμάρου ΦΥΛΑΚΤΟΣ στο Καβαλάρι της Θεσ/νίκης.
Χωρίς να έχει καμία προηγούμενη εμπειρία και χωρίς να γνωρίζει τα μυστικά της τέχνης του μαρμάρου, έχοντας σαν εφόδια το ταλέντο , το μεράκι και το εκρηκτικό πάθος για δημιουργία, μπαίνει στον χώρο αυτό με σκοπό να συμβάλλει στην αναβίωση της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Προικισμένος με έναν πρωτόγονο δυναμισμό κατορθώνει μέσα σε λίγα χρόνια να αποκτήσει εμπειρία, σπάνιες κατασκευαστικές ικανότητες και να γίνει ευρύτερα γνωστός καθώς άρχισε να ασχολείται ο ελληνικός και ο ξένος τύπος με τις καλλιτεχνικές δημιουργίες του, τα ομοιώματα μνημείων και τις αναπαραστάσεις από ευρήματα της Μακεδονίας που παρουσίασε σε διεθνείς εκθέσεις και τα σημαντικά έργα που αποπεράτωσε με επιτυχία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (1).
Σχετικά με την συμμετοχή στην αναστήλωση του Παρθενώνα σε μια διάλεξη που έδωσε ο Ευάγγελος Φυλακτός, με θέμα “ΟΙ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1834 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ” (2) στο Μακεδονία Παλλάς στις 8-9-2009, μεταξύ άλλων είπε τα εξής :
«Η πρώτη επίσκεψή μου στην Ακρόπολη ήταν το 1963 σε ηλικία 23 ετών. Αν και γνώριζα πολύ λίγα για τον Παρθενώνα, για τον Φειδία και τις Καρυάτιδες, καθώς πλησίαζα στην είσοδο των Προπυλαίων ένοιωσα να με διακατέχει ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα.
Πατώντας στις μύτες των παπουτσιών μου μπήκα μέσα στην Ακρόπολη!!!
Η πρώτη εντύπωση από τον Παρθενώνα καθώς τον θαύμαζα από κοντά ήταν κάτι που δεν μπορώ να το περιγράψω.
Από την ημέρα εκείνη άλλαξαν πολλά στη ζωή μου. Αμέτρητες οι επισκέψεις μου στην Ακρόπολη. Άρχισα να παρατηρώ με σχολαστικότητα την κάθε τεχνική λεπτομέρεια, να φωτογραφίζω τα πάντα και να διαβάζω οτιδήποτε σχετικό με την ιστορία των μνημείων της Ακρόπολης, την κατασκευή, την αρχιτεκτονική και τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα.
Από το 1977 και μετά παρακολουθούσα με πολύ ενδιαφέρον τις αναστηλωτικές εργασίες πρώτα στο Ερέχθειο και αργότερα στον Παρθενώνα.
Έβλεπα τους μαρμαρογλύπτες της Ακρόπολης να παίρνουν στα χέρια τους με ευλάβεια τα αρχαία μάρμαρα και να προσπαθούν σ’ αυτά να προσαρμόσουν με αριστοτεχνικό τρόπο νέα πεντελικά μάρμαρα στα σημεία των χαμένων τμημάτων.
Εκεί μου ήρθε η ιδέα. Θα γίνω καλλιτέχνης του μαρμάρου για να συμβάλλω και εγώ στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης και στην διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Φυσικά δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι θα μας δινόταν η ευκαιρία να βάλουμε και εμείς ένα λιθαράκι στην αναστήλωση του Παρθενώνα. Να όμως που συνέβη και αυτό…!
Τριανταπέντε χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψη μου στον Ιερό Βράχο η αρμόδια Επιστημονική Επιτροπή της Ακρόπολης (Υ.Σ.Μ.Α.) μας εμπιστεύτηκε την επεξεργασία εννέα δωρικών σπονδύλων και την φιλοτέχνηση τριών τριγλύφων και δύο γείσων για την αναστήλωση του Παρθενώνα.
Όλη η διαδικασία που αφορούσε την κατασκευή των πιο πάνω νέων αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου ήταν μια περίοδος ξεχωριστή για την ζωή μου. Μια περίοδος ακατάπαυστης εργασίας, φορτισμένη με ανάμεικτα συναισθήματα, συγκίνησης, υπερηφάνειας, έντασης, άγχους και μεγάλης αγωνίας. Μεγάλη αγωνία για την τήρηση των αυστηρών τεχνικών προδιαγραφών του Παρθενώνα με ανοχή σε λάθος μέχρι 5% του χιλιοστού.
Η συμμετοχή μας στην αναστήλωση του Παρθενώνα αποτέλεσε για μας ύψιστη τιμή και κάθε ενέργεια μας συνοδεύτηκε από δέος για την ιερότητα της αποστολής μας. Κατά τον έλεγχο παραλαβής από την τεχνική επιτροπή της Ακρόπολης των εννέα σπονδύλων των τριών τριγλύφων και των δύο γείσων το αποτέλεσμα θεωρήθηκε πλήρως ικανοποιητικό».
Ακολούθησαν προτάσεις από πολλές Εφορείες Αρχαιοτήτων και μέχρι σήμερα υπάρχουν στο ενεργητικό της οικογενειακής Καλλιτεχνικής Επιχείρησης Μαρμάρου ΦΥΛΑΚΤΟΣ πολλά σημαντικά αναστηλωτικά και άλλα περίτεχνα μαρμάρινα έργα.
Στα Προπύλαια, στην Αρχαία Ολυμπία, στην Αρχαία Καρθαία Κέας, στο Τρόπαιο του Μαραθώνος, στα Βυζαντινά μνημεία και στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, σε βυζαντινά μνημεία της Κύπρου, στην Πέλλα, στο Επταπύργιο, στον Ι. Ναό του Αγ. Δημητρίου και της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καβάλας, σε δύο πανεπιστήμια των ΗΠΑ, σε δύο πατριαρχεία, στο Άγιο Όρος, σε ορθόδοξες εκκλησίες του εξωτερικού, στο προεδρικό μέγαρο του Τουρκμενινστάν, σε κτίρια και ιδιωτικές κατοικίες του εξωτερικού και τελευταία στο Μακεδονικό τύμβο του Δερβενίου, υπάρχουν δείγματα της μαστοριάς του Μακεδόνα καλλιτέχνη Ευάγγελου Φυλακτού (3).
Έντονα ευαισθητοποιημένος και γνώστης του όλου θέματος σχετικά με την αρπαγή των γλυπτών από τον λόρδο Έλγιν και έχοντας σαν πρότυπο την Μελίνα Μερκούρη δίνει το δικό του αγώνα για την ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ των ΓΛΥΠΤΩΝ της ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ.
Άρθρα του και επιστολές έχουν δημοσιευθεί στον Ελληνικό και ξένο τύπο. Έλαβε μέρος σε πολλές εκπομπές για το θέμα αυτό και τις δύο τελευταίες δεκαετίες πραγματοποίησε πάνω από 80 ομιλίες με προβολή εικόνων, εκθέσεις φωτογραφιών και κειμένων, σε σχολεία, σχολές, ανοιχτά πανεπιστήμια και σε διάφορα πολιτιστικά κέντρα με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών, κυρίως δε των μαθητών και των εκπαιδευτικών για το θέμα αυτό .
Μέσα από το πλούσιο αρχείο του, οι μαθητές και το ευρύτερο κοινό έχουν την δυνατότητα να πληροφορηθούν για όλο το ιστορικό της αρπαγής και των περιπετειών των γλυπτών της Ακρόπολης, να ενημερωθούν για τις αντιδράσεις και τις προτάσεις που έγιναν για την επιστροφή τους από επίσημα ιστορικά πρόσωπα, από την εποχή εκείνη, καθ’όλη την μακρά περίοδο και μέχρι σήμερα, και να ενώσουν την φωνή τους με τις 23 ξένες επιτροπές που έχουν συσταθεί για την επιστροφή των πολιτιστικών μας θησαυρών.
Όπως ανέφερε σε μία ομιλία του στην Σ.Σ.Α.Σ. (Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων): «Η λεηλασία των μνημείων της Ακρόπολης από τον Λόρδο Έλγιν για εμάς τους Έλληνες είναι και θα είναι πάντα μια ανοιχτή πληγή και για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο της γης μια άδικη και αποτρόπαια πράξη…»
Πάνω από μισό αιώνα μελέτης των μνημείων της Ακρόπολης, είκοσι χρόνια συμμετοχής στις αναστηλώσεις των κυριοτέρων μνημείων της χώρας μας, δύο δεκαετίες αγώνων για τα Γλυπτά της Ακρόπολης, ένα όραμα για την δημιουργία φορέα για τον σκοπό αυτό, γίνεται πραγματικότητα.
Στην πρωτοβουλία του Ευάγγελου Φυλακτού για την ίδρυση της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για την ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ των ΓΛΥΠΤΩΝ της ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ (Ε.Ε.Ε.Γ.Α.) με έδρα, ΕΛΛΑΔΑ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, συστρατεύονται εκατό και πλέον σπουδαίοι και ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Στο καταστατικό της Ε.Ε.Ε.Γ.Α. αναφέρονται οι σκοποί και το πρόγραμμα δράσης. Κύριος στόχος η ενημέρωση των μαθητών, των εκπαιδευτικών, του απλού μέσου Έλληνα, της ομογένειας, των ξένων επισκεπτών στη χώρα μας, και η ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για την επιστροφή των πολιτιστικών μας θησαυρών.
Για τα αποτελέσματα όλων αυτών των προσπαθειών θα αφήσουμε τον χρόνο να μιλήσει…
(1) www.filaktos.gr – Δημοσιεύσεις – αποσπάσματα δημοσιεύσεων -αποσπάσματα επιστολών – τιμητικές διακρίσεις – για την Μακεδονία.
(2) www.filaktos.gr – Ομιλίες, διαλέξεις.
(3) www.filaktos.gr – Έργα μας – Αναστηλώσεις μνημείων.
